By 
Ο Αριστοτέλης Μπενόγλου παρουσιάζει 49 «Γνωρίζατε ότι» που… ίσως να μη γνωρίζατε για τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης μεταξύ Παναθηναϊκού και Άγιαξ, που έγινε σαν σήμερα, πριν από 49 χρόνια, στο Λονδίνο.
Δεν χρειάζεται πρόλογος. Kick-off…
1. Και ποιος δεν θα ήθελε να είναι το παιδάκι του Γουέμπλεϊ… Το ξανθό αγόρι που εισέρχεται στο «ναό» του ποδοσφαίρου, συνοδεύοντας την ενδεκάδα του Παναθηναϊκού, ονομάζεται Παναγιώτης (Τάκης) Μποβολανέας. Παραμένει φανατικός φίλαθλος του Τριφυλλιού και τιμήθηκε πρόσφατα με πλακέτα στην παρουσίαση του graphic novel «1908» στο βιβλιοπωλείο «Ιανός».
2. Η αποστολή του Παναθηναϊκού έφτασε στην αγγλική πρωτεύουσα στις 21 Μαΐου 1971 με πτήση τσάρτερ, ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο βρετανικό περιβάλλον. Μάλιστα, οι ποδοσφαιριστές του Τριφυλλιού παρακολούθησαν σε βίντεο τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας μεταξύ της Άρσεναλ και της Λίβερπουλ, που είχε διεξαχθεί 13 ημέρες νωρίτερα με νικητές τους «κανονιέρηδες» (2-1). Ο λόγος, φυσικά, ήταν για να πάρουν μια πρώτη γεύση από το αχανές στάδιο, του οποίου το χορτάρι θα πατούσαν σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα.
3. «ΟΥΤΟΙ ΤΙ ΜΑΧΗΣ ΑΔΑΗΜΟΝΕΣ ΕΙΜΕΝ ΑΛΛΑ ΔΙΟΣ ΜΑΣΤΙΓΙ ΚΑΚΗ ΕΔΑΜΗΜΕΝ… (Ομήρου Ιλιάς) Τελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης εν Γουέμπλεϋ Λονδίνου, 2.6.1971», έγραφε το αναμνηστικό μετάλλιο που φιλοτέχνησε τις παραμονές του τελικού η Εμπορική Τράπεζα για να τιμήσει τον άθλο του Τριφυλλιού.
4. Ο Παναθηναϊκός θα αγωνιζόταν στον τελικό με πράσινες φανέλες, λευκά παντελονάκια και πράσινες κάλτσες, δηλαδή την παραδοσιακή του εμφάνιση. Επιλέχθηκε όμως η λύση του «όλα πράσινα», καθώς ο Άγιαξ φορούσε λευκά παντελονάκια. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της UEFA και με δεδομένο ότι οι περισσότεροι τηλεοπτικοί δέκτες ήταν ασπρόμαυροι, οι ομάδες ήταν υποχρεωμένες να φορούν αντίθετους χρωματικούς συνδυασμούς σε φανέλα, σορτσάκι και κάλτσες.
5. Κόπηκαν 83.179 εισιτήρια, όμως στο Γουέμπλεϊ βρέθηκαν περίπου 100.000 θεατές. Στις εξέδρες του λονδρέζικου γηπέδου υπολογίζεται ότι έδωσαν το «παρών» 25.000 Έλληνες. Οι Ολλανδοί, λόγω του ότι η χώρα τους βρίσκεται πιο κοντά στην Αγγλία, ήταν ελαφρώς περισσότεροι.
6. Στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας τοποθετήθηκε μια τεράστια οθόνη διαστάσεων 10 μέτρα σε ύψος και 12 μέτρα σε πλάτος, που προέβαλε τον αγώνα για όσους δεν κατάφεραν να ταξιδέψουν στη βρετανική πρωτεύουσα ή δεν διέθεταν τηλεόραση στο σπίτι τους!
7. Το θρυλικό ηχητικό σήμα της Eurovision ήταν το intro της τηλεοπτικής μετάδοσης του ματς. Αρκετά χρόνια αργότερα, οι φίλοι του Παναθηναϊκού θα το μετατρέψουν σε σύνθημα («Λα-λα-λα-λα-λα-λα ΠΑΟ, λα-λα-λα-λα-λα-λα-λα ΠΑΟ σ’ αγαπώ»)!
8. Ο διαιτητής του τελικού, ο Άγγλος Τζακ Τέιλορ, ήταν… κρεοπώλης!
9. Η φανέλα με τον αριθμό 9 του Αντώνη Αντωνιάδη από τον τελικό βρίσκεται σήμερα σε περίοπτη θέση στο μουσείο του «Αίαντα».
10. Μέχρι σήμερα, κανένας Έλληνας ποδοσφαιριστής δεν έχει σκοράρει στο Γουέμπλεϊ. Μόνο ο Άνθιμος Καψής κατάφερε να στείλει την μπάλα στα δίχτυα, αλλά σε… λάθος εστία.
11. Η κυβέρνηση της Ολλανδίας είχε ταχθεί ανοιχτά κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Ως εκ τούτου, ζητήθηκε από τους ποδοσφαιριστές του Άγιαξ να εμφανιστούν με μαύρα περιβραχιόνια στον τελικό, όπως κατέγραψε η ελληνόφωνη εφημερίδα της Αιγύπτου «Ταχυδρόμος», επικαλούμενη ως πηγή της το BBC. Τελικά, μπροστά στον κίνδυνο να δημιουργηθεί διπλωματικό επεισόδιο, τα περιβραχιόνια παρέμειναν στα αποδυτήρια…
12. Λίγες ημέρες πριν από τη μεγάλη αναμέτρηση, ο Παναθηναϊκός συνέτριψε 16-0 σε φιλικό αγώνα μία ερασιτεχνική ομάδα από την περιοχή του Λονδίνου. Πρόκειται για μία από τις ευρύτερες νίκες του Τριφυλλιού σε ολόκληρη την ιστορία του.
13. «Ο ΠΑΟ θα νικήσει στον τελικό!». Ήταν το σύνθημα που ακούστηκε τις πιο πολλές φορές από τη Θύρα 13, σαν σήμερα, στο θρυλικό στάδιο. Δυστυχώς, οι «πράσινες» ευχές δεν εισακούστηκαν. Την επόμενη φορά…
14. Στις 19.45 ώρα Αγγλίας δόθηκε το εναρκτήριο λάκτισμα. Το γήπεδο άνοιξε τις πύλες του στις 18.00.
15. Σε περίπτωση ισόπαλου αποτελέσματος, θα διεξαγόταν επαναληπτικός αγώνας, δύο ημέρες αργότερα (4 Ιουνίου), στο γήπεδο Χίλσμπορο του Σέφιλντ, με ώρα έναρξης τις 19.30.
16. Οι ελληνικές εφημερίδες, αγνοώντας ίσως ότι «Άγιαξ» σημαίνει «Αίας» στα ελληνικά, αναφέρονταν στην ολλανδική ομάδα σε θηλυκό γένος («Η Άγιαξ»)! Μάλιστα, πολλές εξ αυτών έχρισαν ως φαβορί τον Παναθηναϊκό, καίτοι η ομάδα του Άμστερνταμ μετρούσε ήδη μία παρουσία σε τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών (το 1969 ηττήθηκε 4-1 από τη Μίλαν στη Μαδρίτη).
17. Ο Χάρης Γραμμός ήταν ο κορυφαίος σε απόδοση ποδοσφαιριστής του Παναθηναϊκού στον τελικό. Τον Μυτιληνιό εξτρέμ του Τριφυλλιού ακολούθησαν ο Μίμης Δομάζος και ο Τάκης Οικονομόπουλος, ο οποίος πραγματοποίησε εξαιρετικές επεμβάσεις.
18. «Το Λονδίνο έγινε ελληνική αποικία!», έγραφε η γαλλική εφημερίδα «L’ Equipe», παραμονές του τελικού, σε εξάστηλο αφιέρωμά της, δείγμα του υπέρμετρου ενθουσιασμού των Ελλήνων φιλάθλων.
19. Υπολογίζεται ότι πάνω από 100 εκατομμύρια τηλεθεατές παρακολούθησαν τη μάχη του Παναθηναϊκού, αριθμός ιδιαίτερα μεγάλος για την τότε εποχή.
20. Η μεγαλύτερη ευκαιρία του Τριφυλλιού στον τελικό ήρθε λίγο πριν από τη συμπλήρωση 20 λεπτών αγώνα, όταν ο Αντώνης Αντωνιάδης αστόχησε προ κενής εστίας με κεφαλιά (αν και η προσπάθειά του δεν ήταν εύκολη, λόγω της κακής γωνίας του σώματός του).
21. Οι παίκτες του Τριφυλλιού πραγματοποίησαν 17 σουτ στην εστία του Χέινζ Στούι, έναντι 22 σουτ των Ολλανδών στην εστία του Τάκη Οικονομόπουλου.
22. Σημειώθηκε ρεκόρ εισπράξεων -έως τότε- για το Γουέμπλεϊ με 183.000 λίρες (13.360.000 δραχμές).
23. Ο Αντώνης Αντωνιάδης, αν και δεν κατάφερε να σκοράρει εναντίον του Άγιαξ, αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης της περιόδου 1970-71 με 10 γκολ. Ελάχιστοι ποδοσφαιριστές έχουν σημειώσει διψήφιο αριθμό τερμάτων σε μία διοργάνωση, δείγμα του πόσο σπουδαίο ήταν το επίτευγμα του «Ψηλού».
24. Ο Βασίλης Κωνσταντίνου ανήκε στους διακριθέντες παίκτες του Παναθηναϊκού, στον επαναληπτικό ημιτελικό απέναντι στον Ερυθρό Αστέρα. Εντούτοις, ο Φέρεντς Πούσκας προτίμησε την εμπειρία του Τάκη Οικονομόπουλου για τα «πράσινα» γκολπόστ την ημέρα του τελικού. Στον πάγκο κάθισαν επίσης οι Βίκτωρ Μητρόπουλος και Κώστας Αθανασόπουλος. Τελικά, ο Μαγυάρος τεχνικός δεν πραγματοποίησε καμία αλλαγή.
25. Ο τελικός του Γουέμπλεϊ ήταν ο μοναδικός αγώνας στον οποίο ο Παναθηναϊκός δεν σκόραρε μακριά από το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, όσον αφορά το Κύπελλο Πρωταθλητριών της σεζόν 1970-71 και το Διηπειρωτικό Κύπελλο.
26. Ο Γιόχαν Κρόιφ, όχι μόνο φόρεσε -ανάποδα- τη φανέλα του Παναθηναϊκού εθιμοτυπικά στα επινίκια, αλλά αναφέρθηκε επίσης με κολακευτικά λόγια για τον πρωταθλητή Ελλάδας. Οκτώ μήνες αργότερα, έπειτα από τη φιλική συντριβή της εθνικής μας από την Ολλανδία στο στάδιο «Γ. Καραϊσκάκης» (0-5), ο «αέρινος» Κρόιφ θα δηλώσει χαρακτηριστικά: «Ο Παναθηναϊκός είχε κάνει πέρυσι όλη την Ευρώπη να μιλάει γι’ αυτόν. Και η Εθνική σας θα μπορούσε. Δεν έγιναν όμως έτσι τα πράγματα»…
27. Η συμμετοχή του Παναθηναϊκού στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ενέπνευσε μια ελβετική ομάδα από τη Βέρνη να μετονομαστεί σε «PAO Athen», τιμώντας έτσι τον ελληνικό σύλλογο!
28. Την ίδια ημέρα (2 Ιουνίου), σε διαφορετικά όμως έτη, ο Σύλλογος Μεγάλος έχει πανηγυρίσει άλλους 4 τίτλους σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ. Αναλυτικά, το 1940 επικράτησε 3-1 του Άρη, κατακτώντας το Κύπελλο Ελλάδας, το 1979 υπέταξε 79-72 τον Ολυμπιακό και αναδείχθηκε Κυπελλούχος για πρώτη φορά στην ιστορία του στο μπάσκετ, το 1991 νίκησε 3-0 τον ΠΑΣ Γιάννινα, κερδίζοντας τον τίτλο του πρωταθλητή και το 2004 «σκούπισε» το Μαρούσι (77-66, 3-0 νίκες) προσθέτοντας ακόμα ένα πρωτάθλημα Ελλάδας στην πλούσια τροπαιοθήκη του.
29. «Μετά τον Γιόχαν Κρόιφ, η λαμπρότερη προσωπικότητα του τελικού ήταν ο Δομάζος, ένας κοντόσωμος διεθνούς κλάσης παίκτης. Η αντίληψή του τυγχάνει εξαιρετική και ο τρόπος του παιχνιδιού του υποδειγματικός», έγραφε η ελβετική εφημερίδα «La Suisse», την επομένη του τελικού…
30. Πολλοί διάσημοι Έλληνες παρακολούθησαν την ολλανδοελληνική μονομαχία. Η Ρένα Βλαχοπούλου στενοχωρήθηκε τόσο, ώστε έπειτα από το πρώτο γκολ του Άγιαξ αποχώρησε από τη θέση της, λέγοντας ότι δεν θα αντέξει τη στενοχώρια της ήττας…
31. Κάποιος υπεραισιόδοξος φίλος του Παναθηναϊκού εμφανίστηκε να κρατάει πανό με το μήνυμα «Παναθηναϊκός-Άγιαξ 3-0»!. Αργότερα, όλοι οι Έλληνες θα συνειδητοποιήσουν ότι οι πρωταθλητές Ολλανδίας και Ευρώπης ήταν μια ασταμάτητη ποδοσφαιρική μηχανή, που έμελλε να γοητεύσει ολόκληρο τον πλανήτη με τα κατορθώματά για την επόμενη τριετία…
32. Οι αεροπορικές εταιρείες πραγματοποίησαν 42 τακτικές και έκτακτες πτήσεις για να ικανοποιήσουν τους χιλιάδες Έλληνες που ήθελαν να συμπαρασταθούν στην ομάδα του Φέρεντς Πούσκας!
33. Την ώρα του τελικού, η αγωνία για την έκβαση του σκορ προκάλεσε πολλές λιποθυμίες σε Έλληνες φιλάθλους, ενώ υπήρξε σημαντικός αριθμός περιστατικών εισαγωγής σε νοσοκομεία εξαιτίας καρδιακών ενοχλήσεων. Μάλιστα, ένας φίλαθλος, ο Θεόδωρος Φουντουκίδης, δεν άντεξε από το άγχος και κατέληξε, σε ηλικία μόλις 37 ετών…
34. Ο Παναθηναϊκός δεν διέθετε ούτε έναν ξένο ποδοσφαιριστή, σε αντίθεση με τον Άγιαξ, του οποίου ο αρχηγός, Βέλιμπορ Βάσοβιτς, ήταν Γιουγκοσλάβος. Επίσης, η συντριπτική πλειονότητα των «πρασίνων» ήταν και Αθηναίοι.
35. Ο ιστορικός αγώνας του Παναθηναϊκού έγινε ακόμα και γραμματόσημο από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία!
36. Φιλοτελιστικό αναμνηστικό φάκελο, αφιερωμένο στον τελικό του Γουέμπλεϊ, όμως, κυκλοφόρησαν και οι Ολλανδοί, την 1η Νοεμβρίου 1971.
37. «Δεν με εκπλήσσει το γεγονός ότι ο Παναθηναϊκός έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης. Ο Φέρεντς Πούσκας, η μεγάλη αυτή ποδοσφαιρική ιδιοφυΐα, κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα ομοιογενές συγκρότημα». Τάδε έφη, μεταξύ άλλων, ο Ιταλός ομοσπονδιακός προπονητής, Ρίνο Μαρτίνι, στο περιοδικό «Calcio Illustrato».
38. Ο Τάκης Οικονομόπουλος αγωνίστηκε στον τελικό με τη μαύρη φανέλα του θρυλικού Χοσέ Άνχελ Ιρίμπαρ, τερματοφύλακα της Αθλέτικ Μπιλμπάο και της Εθνικής Ισπανίας.
39. Ο αγώνας μεταξύ Παναθηναϊκού και Άγιαξ, όπως παρατήρησαν οι Άγγλοι διοργανωτές, ήταν ο πιο θορυβώδης τελικός Κυπέλλου Ευρώπης στη χώρα τους.
40. Λίγους μήνες πριν από τον τελικό, η UEFA είχε ορίσει ως γήπεδο διεξαγωγής του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το στάδιο «Γ. Καραϊσκάκης»! Τελικά, το χρίσμα κέρδισε το Γουέμπλεϊ, το οποίο προοριζόταν αρχικά να φιλοξενήσει τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, ο οποίος εν τέλει διεξήχθη στο φαληρικό γήπεδο, με νικήτρια την Τσέλσι (νίκησε 2-1 σε επαναληπτικό αγώνα τη Ρεάλ Μαδρίτης).
41. Ο Φέρεντς Πούσκας δήλωσε ικανοποιημένος από την προσπάθεια της ομάδας του, εξάροντας την απόδοση του Τάκη Οικονομόπουλου. Δυστυχώς, οι ευχές του θρυλικού συναδέλφου του και προπονητή της Λίβερπουλ, Μπλ Σάνκλι, πριν από τον τελικό, δεν έπιασαν τόπο…
42. Ήταν η πρώτη φορά που ο Παναθηναϊκός αντιμετώπιζε, σε επίσημο ή φιλικό παιχνίδι, ομάδα από την Ολλανδία!
43. Το «Θούριο του Γουέμπλεϋ», τους στίχους του οποίου έγραψε ο Φραγκίσκος Σούρπης, πρόκειται στην ουσία για το «Obladi-Oblada» των Beatles.
44. Ο Παναθηναϊκός ήταν η πρώτη -και μοναδική μέχρι σήμερα- ελληνική ομάδα που αγωνίστηκε ποτέ σε τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών, αλλά η δεύτερη βαλκανική. Είχε προηγηθεί η Παρτίζαν Βελιγραδίου το 1966 (ηττήθηκε 2-1 από τη Ρεάλ Μαδρίτης). Επίσης, οι «πράσινοι» ήταν η 13η ομάδα που έπαιξε σε τελικό της μεγαλύτερης διασυλλογικής διοργάνωσης της «γηραιάς» ηπείρου. Σημαδιακό…
45. Ο Φέρεντς Πούσκας επέστρεφε στο Γουέμπλεϊ έπειτα από 18 περίπου χρόνια. Στις 25 Νοεμβρίου 1953, ως ποδοσφαιριστής της εθνικής ομάδας της Ουγγαρίας, «τσάκισε» τους υπερφίαλους Άγγλους, κερδίζοντάς τους με το εντυπωσιακό 6-3!
46. «Δεν είναι ο Άγιαξ, αλλά ο Παναθηναϊκός που θα μείνει στη μνήμη μας». – Daily Mail…
47. Μεταξύ 1971-73, όταν και κατέκτησε τρία συνεχόμενα Κύπελλα Πρωταθλητριών, ο Άγιαξ υπέταξε ομάδες όπως η Ρεάλ Μαδρίτης (δις), η Μπάγερν Μονάχου (δις), η Γιουβέντους, η Ίντερ, η Σέλτικ, η Ατλέτικο Μαδρίτης, η Μαρσέιγ (δις), η Μπενφίκα και η Άρσεναλ (δις). Με βάση τη δυναμικότητα των Ολλανδών, η ήττα 2-0 του Παναθηναϊκού στο Λονδίνο ήταν κάτι παραπάνω από τιμητική…
48. Ο Παναθηναϊκός αποκλήθηκε χαϊδευτικά «η ομάδα των επιστημόνων», καθώς πολλά μέλη της σύνθεσής του ήταν παράλληλα πτυχιούχοι σε ανωτάτες σχολές (Αριστείδης Καμάρας, – Νομική, Φραγκίσκος Σούρπης – Ιατρική κ.ά). Οι αντίπαλοί τους, βέβαια, ήταν 100% επαγγελματίες ποδοσφαιριστές.
49. Δύο λεπτά πριν από τη λήξη του α΄ ημιχρόνου, ο Αριστείδης Καμάρας απώλεσε μία μεγάλη ευκαιρία για την ισοφάριση, καθώς, σε περίπου παρόμοια θέση με αυτή που είχε «κεραυνοβολήσει» τον Ντουίκοβιτς του Ερυθρού Αστέρα, δεν κατάφερε να νικήσει τον Στούι, στέλνοντας την μπάλα άουτ. Αν ο Παναθηναϊκός ισοφάριζε σε εκείνο το σημείο… Αν…
Πηγή: sdna.gr
